صرافی های متمرکز و غیرمتمرکز چیست و چه تفاوتی دارند؟

• 14:09 1403-09-03
• زمان مطالعه: 9 دقیقه

صرافی های متمرکز و غیرمتمرکز چیست و چه تفاوتی دارند؟امروزه با گسترش و محبوبیت ارزهای دیجیتال، سرمایه گذاران بازار های مالی دیگه این بازار رو فرصتی برای کسب سود بیشتر و بهره بردن از امکانات این بازار و فضای بلاک چین میدونن و سعی میکنن در پلتفرم های مختلف در این حوزه فعالیت کنن. 
یکی از مسائلی که باید قبل از خرید ارزهای دیجیتال بهش بپردازیم اینه که چطوری باید این ارزها رو خریداری کنیم، به عبارتی چه بستری امنی برای خرید و فروش کوین ها وجود داره؟ یکی از راه های که میتونیم بیت کوین و سایر ارزهای دیگه رو خرید و فروش کنیم، صرافی های دیجیتال هستن. این صرافی ها عمل خرید و فروش رو برای ما اسان تر میکنن و واسط بین خریدار و فروشنده هستن که در کمترین زمان ممکن این کارو انجام میدن. 

مقاله پیشنهادی: صرافی ارز دیجیتال چیست؟

ما امروز میخوایم به موضوع صرافی های متمرکز و غیرمتمرکز چیست و چه تفاوتی دارند؟ و به مزایا و معایب هرکدومشون بپردازیم تا شما با آگاهی بیشتری انتخاب کنین که کدوم یکی از این پلتفرم ها برای شما مناسب هست؟

صرافی ارزدیجیتال

برای اینکه بتونین در حوزه ارزهای دیجیتال فعالیت کنین و به خرید و فروش کوین ها بپردازین و ارزهاتون رو مبادله کنین، به یک صرافی برای انجام این کار نیاز دارین. صرافی‌های ارزهای دیجیتال پلتفرم‌های آنلاینی هستن که برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال مورد استفاده قرار میگیرن؛این پلتفرم‌ها واسطه‌ای بین خریدار و فروشنده هستن و به کاربران اجازه میدن با استفاده از پول فیات یا آلت‌کوین، ارزهای دیجیتال رو معامله کنن.

با گذشت زمان صرافی های بیشتری در سراسر جهان ایجاد شدن و در این حوزه فعالیت کردن. اما نکته ای باید بهش توجه کنیم اینه که باید تمام فاکتورهایی که یه صرافی ارزدیجیتال باید داشته باشه، بررسی کنیم و صرفا با تبلیغات شبکه های اجتماعی و رسانه ها در صرافی ها ثبت نام و خرید و فروش نکنیم. 

متاسفانه به دلیل وجود تحریم ها علیه ایران، بیشتر صرافی های جهان ورود کاربران ایرانی رو به صرافی های خودشون مسدود کردن و در صورت پیروی نکردن از این قانون، این صرافی ها میتونن حساب کاربران رو مسدود و دسترسی افراد به حساب های شخصیشون رو قطع و مانع دسترسی به رمز ارزهای خودشون شن. 

به همین دلیل در هنگام انتخاب صرافی ارز دیجیتال باید این موارد را رعایت کنیم و سعی کنیم از صرافی های ایرانی جهت خرید و فروش ارزهای دیجیتال استفاده کنیم. 

صرافی های ارزدیجیتال انواع مختلفی دارن که افراد میتونن با توجه به استراتژی و علایق خودشون از این صرافی ها استفاده کنن. این صرافی ها عبارت است از صرافی متمرکز و صرافی غیرمتمرکز. در ادامه میخوایم به تعریف این صرافی ها بپردازیم و مزایا و معایب استفاده از این صرافی ها رو برای شما بیان کنیم.

صرافی متمرکز چیست؟

در ادامه مقاله صرافی های متمرکز و غیرمتمرکز چیست و چه تفاوتی دارند؟ به صرافی های متمرکز می پردازیم.صرافی‌های متمرکز ارزهای دیجیتال، شرکت‌های خصوصی هستن که مبادله ارزهای دیجیتال رو تسهیل میکنن. اونا پلتفرمی رو فراهم کردن که سرمایه گذاران میتونن با استفاده از ارز فیات ارز دیجیتال خریداری کنن. از طرف دیگه، اونا همچنین میتونن یک ارز دیجیتال رو به دیگری تبدیل کنن. به عبارتی این صرافی ها موسساتی متمرکز هستن که توسط اشخاص ثالث کنترل و تمام دارایی های افراد و اطلاعات شخصیشون رو در یک سرور مرکزی نگهداری میکنن.
جالب است که بدونین صرافی های متمرکز معتبر Binance،Kucoin،Coinbase هستند.
البته این صرافی ها مزایا و معایبی دارن که بعضی افراد حاضر نیستن به دلیل معایب اون، از این نوع صرافی ها استفاده کنن. برخی مزایا و معایب این صرافی ها عبارتند از:

مزایای صرافی های متمرکز

•    عدم ترس از دست دادن دارایی

از اونجایی که دنیای ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز هست و افراد در صورت از دست دادن داراییشون به هر دلیل نمیتونن اونو پیگیری کنن، به همین دلیل همیشه نگرانی در خصوص از دست دادن داراییشون وجود داره. اما به لطف صرافی های متمرکز، این نگرانی نیز از بین میره چون این صرافی ها متمرکز هستن و توسط موسسات و شرکت ها کنترل میشن، امکان پیگیری و کنترل دارایی هاشون نیز به این واسطه ایجاد میشه.

•    خدمات
 صرافی های متمرکز خدمات بسیار مهمی به سرمایه گذاران ارزهای دیجیتال ارائه میده. این صرافی ها دارای مراکز تماس هستن که در اون پرسنل خدمات مشتری آموزش میبینن تا تفاوت های ظریف ارزهای رمزپایه رو به شیوه ای بصری و قابل درک برای معامله گران توضیح بدن. 

همچنین صرافی های متمرکز خدمات نگهبانی رو ارائه میدن،به این معنی که اونا زیرساخت تخصصی برای ذخیره ارز دیجیتال دارن. این صرافی ها خزانه های دیجیتالی رو ارائه میدن که از امنیت بالایی برخوردار هستن و سکه های دیجیتالی رو به صورت آفلاین در کیف پول نگهداری میکنن. این خدمات برای سرمایه گذارانی که به امنیت در سرمایه گذاری و محافظت از دارایی هاشون اهمیت میدن بسیار حائز اهمیت هست.

•    بیمه

صرافی های ارزدیجیتال با وجود امنیت بالا و استفاده از اخرین تکنولوژی برای مسائل امنیتی، راهکارهای مناسبی روبه کاربرانشون ارائه میدن که با آرامش خاطر بیشتری به این صرافی ها اعتماد کنن. 

بیشتر این صرافی ها دارایی کاربران خودشون رو بیمه میکنن که در صورت وجود مشکل مانند هک، سرمایه گذاران نگران از دست دادن رمز ارزهاشون نشن. 

البته برای ارائه بیمه، هزینه اضافی از طرف صرافی دریافت میشه ولی با این حال میتونیم بگیم یکی از مهم ترین فاکتورهای صرافی متمرکز معتبر و مناسب، ارائه بیمه برای کاربران میباشد.

مقاله پیشنهادی: لیست صرافی های ارز دیجیتال در کوین مارکت کپ

معایب صرافی های متمرکز

•    مقررات سخت گیرانه

 در سال های اخیر وضع قوانین و مقررات سخت گیرانه از طرف صرافی ها، باعث شده تا بسیاری از سرمایه گذاران کمتر به سراغ صرافی های متمرکز برن و در این پلتفرم ها، عمل خرید و فروش انجام بدن. 
صرافی های متمرکز با طیف گسترده ای از سازمان های دولتی و فدرال سروکار دارن. این آژانس‌ها میتونن به داده‌های این صرافی‌ها نیز دسترسی داشته باشن. این مقررات سختگیرانه برای بسیاری از سرمایه گذارانی که حریم خصوصی رو ترجیح میدن، یک عیب بزرگ محسوب میشه.

•    خطر ورشکستگی

صرافی های متمرکز شرکت های خصوصی هستن و پولی که در اختیار اوناس، در واقع وامی هست که سرمایه گذاران دادن. سرمایه‌گذارانی که از این صرافی‌های متمرکز ارزهای دیجیتال استفاده میکنن، در نتیجه چنین ورشکستگی‌هایی در معرض خطر از دست دادن پول هستن.
صرافی‌های متمرکز ارزهای دیجیتال، مشروعیتی برای تجارت این ارزهای دیجیتال فراهم میکنن که در غیاب این صرافی ها، ورود و خروج از بازارهای ارزهای دیجیتال میتونه مملو از ریسک و عدم اطمینان برای سرمایه گذاران باشه.

صرافی غیرمتمرکز چیست؟

صرافی غیرمتمرکز یک جایگزین غیرمتمرکز برای صرافی متمرکز هست که در اون هیچ نهاد واحدی مسئول دارایی ها نیست.برخلاف صرافی‌های متمرکز،قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز برای خودکارسازی تراکنش‌ها و معاملات میشن.
این روش بسیار ایمن تر هست زیرا هیچ گونه نقض امنیتی امکان پذیر نیست. (مشروط بر اینکه قرارداد هوشمند به درستی ساخته شده باشه). 

مقاله پیشنهادی: دوره آموزش صرافی های غیرمتمرکز

صرافی های غیرمتمرکز کریپتو متفاوت از صرافی های کریپتو متمرکز هستن،زیرا به کاربران اجازه میدن با اجرای فعالیت های مهم خود دربلاک چین،کنترل دارایی های خود رو حفظ کنن. صرافی‌های غیرمتمرکز یا بر اساس مدل AMM )سازنده بازار خودکار) و یا مدل دفتر سفارش سنتی اجرا میشن. 
مدل دفتر سفارش سنتی عبارتند از:
1.    یک مالک توکن سفارشی برای مبادله دارایی های خود با دارایی دیگه ارائه شده در DEX ارسال میکنه.
مالک توکن تعداد واحدهایی که باید بفروشه، قیمت توکن و محدودیت زمانی برای پذیرش پیشنهادهای دارایی رو تعیین میکنه.
2.    سایر کاربران میتونن پس از انجام سفارش فروش، با قرار دادن سفارش خرید پیشنهادات خود رو ارائه بدن. هنگامی که فروشندگان زمان رو انتخاب کردن، هر دو طرف همه پیشنهادات رو ارزیابی و اجرا میکنن و معامله با موفقیت صورت میگیره.
اما در بازار ساز خودکار:
1.    نقدینگی یک دارایی و جفت اون در یک قرارداد هوشمند جمع میشه. کسانی که وجوه رو جمع میکنن، واجد شرایط دریافت کارمزدهای حاصل از سوآپ با استفاده از این استخر هستن.

2.    هنگامی که شخصی در استخر مبادله ای انجام میده، مانده دارایی های موجود در استخر به طور خودکار به ارزش 50/50 تقسیم میشه و قیمت توکن ها برای منعکس کننده عرضه جدید تغییر میکنه.
3.    هنگامی که نقدینگی کافی در یک استخر وجود نداشته باشه و یک سوآپ بزرگ انجام بشه، معامله گر با مشکلات لغزش بالایی مواجه خواهد شد. به این معنی که کمبود نقدینگی منجر به قیمت خرید بالاتر از بازار خواهد شد.
صرافی های غیرمتمرکز معتبرعبارتند از: Pancake Swap،Uni Swap،1inch،Sushi Swap

مزایای صرافی های غیرمتمرکز

•    کاملا خصوصی و ناشناس
•     بدون نیاز به انتقال دارایی به شخص ثالث
•    کارمزدها مجدداً بین تأمین‌کنندگان نقدینگی توزیع میشه، نه به یک نهاد متمرکز

معایب صرافی ها غیرمتمرکز

•     معامله با ارز فیات مجاز نیست
•    خطر ضرر برای تامین کنندگان نقدینگی
•     نقدینگی میتونه ناچیز باشه و اجرای سفارش های بزرگ رو سخت تر کنه
•     تامین نقدینگی ضعیف
•     خطر هک شدن استخر های نقدینگی وجود داره

تفاوت صرافی متمرکز و غیرمتمرکز

حالا که درک واضح‌تری از صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز داریم، بیاین به تفاوت‌های بین صرافی غیرمتمرکز و صرافی متمرکز، از نظر ویژگی‌ها، امنیت، تنوع دارایی‌های رمزنگاری، نقدینگی، کارمزدها و اختیارات بپردازیم.

1.    امکانات بیشتر

صرافی های رمزنگاری متمرکز از نظرعملکرد نسبت به صرافی های غیرمتمرکز برتری دارن. برای مثال شما با توجه به استراتژی که دارین میخواین مواردی مانند مدیریت ریسک، سبد سرمایه گذاری، حد سود و ضرر تعیین کنین که در صرافی های غیرمتمرکز قادر به انجام این کارها نخواهید بود.
 از سوی دیگر، مشتریان صرافی‌های غیرمتمرکز کریپتو به تعداد محدودی از انواع سفارش‌ها دسترسی دارن و به معاملات حاشیه (خدمات معادل) دسترسی ندارن.

2.    سرعت

یکی از مواردی که به نفع صرافی های متمرکز عمل میکنه سرعت هست. صرافی های متمرکز سریعتر از صرافی های غیرمتمرکز هست.

در حالی که یک صرافی متمرکز به طور متوسط 10 ثانیه طول میکشه تا یک تراکنش رو به پایان برسونه، یک صرافی غیرمتمرکز 15 ثانیه طول میکشه تا سفارش رو مطابقت و اجرا کنه.

3.    قابلیت استفاده

از نظر قابلیت استفاده، صرافی های متمرکز دست بالا رو دارن. استفاده از اونا در مقایسه با صرافی های غیرمتمرکز بسیار آسان هست. 
با سپردن تراکنش ها به یک واسطه و پرداخت هزینه ای ناچیز، کاربران به راحتی به پول خود (مانند دستگاه های خودپرداز و کارت های نقدی) دسترسی پیدا میکنن.
همچنین ابزارهایی مانند برنامه های بانکداری آنلاین در اختیار اونا وجود داره که به آنها کمک میکنه دارایی های خودشون رو با پلتفرم های بصری جذاب تجسم کنن.

4.    نظارت
 

کریپتوکارنسی و تسهیل کننده های اون همیشه باچالش های نظارتی احاطه شدن.صرافی‌های متمرکز در این مورد نسبت به صرافی‌های غیرمتمرکز مزیت دارن زیرا از مقررات پیروی میکنن و با نهادهای نظارتی مطابقت دارن.

صرافی های متمرکز پایگاه داده KYC رو حفظ میکنن و همچنین از نرم افزار هایی استفاده میکنن تا مطمئن بشن که معاملات کاملاً در بستری امن صورت میگیره.

5.    دسترسی ها

همون که صرافی متمرکز از اسمش پیداست،توسط دولت ها و شرکت هایی اداره میشه به همین دلیل مدیران این صرافی ها به راحتی میتونن هر تغییری و عملی در صرافی های خودشون انجام بدن، حتی میتونن در صورت وجود مشکل دارایی فرد یا افراد رو بلوکه کنن و در نتیجه دسترسی فرد به دارایی خودش مسدود میشه.
 یکی از مزیت های صرافی های غیرمتمرکز نسبت به صرافی های متمرکز اینه که توسط هیچ ارگانی قابل کنترل و پیگیری نیست و هیچ کس نمیتونه تمام دارایی های فرد دیگه ای رو مسدود کنه.(فقط به آدرس کانترکتی که فرد برای دسترسی به صرافی غیرمتمرکز مثل پنکیک سواپ داده، دسترسی دارن) به همین دلیل بسیاری از سرمایه گذاران برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال ترجیح میدن به دلیل مسائل امنیتی از صرافی های غیرمتمرکز استفاده کنن.

6.    نقدینگی

یکی از بزرگترین اشکالات صرافی های غیرمتمرکز اینه که نتونسته به سطح نقدینگی قابل مقایسه با صرافی های متمرکز دست پیدا کنن. 
برخی از DEX ها اخیراً بازار ساز خودکار AMM، مکانیزم نقدینگی جدیدی رو برای حل این مشکل معرفی کردن. با وجود ارزش پیشنهادی بسیار زیاد، مدل AMM دقت و عملکرد دفتر سفارش متمرکز رو با نقدینگی متمرکز جایگزین نمیکنه و به خوبی نقدینگی در صرافی های متمرکز نیست.

سوالات متداول
 •    صرافی غیرمتمرکز چگونه کار می کند؟
صرافی غیرمتمرکز یک جایگزین غیرمتمرکز برای صرافی متمرکز هست که در اون هیچ نهاد واحدی مسئول دارایی ها نیست. در صرافی های غیرمتمرکز، یک مالک توکن سفارشی برای مبادله دارایی های خود با دارایی دیگری ارائه شده در DEX ارسال میکنه. مالک توکن تعداد واحدهایی رو که باید بفروشه، قیمت توکن و محدودیت زمانی برای پذیرش پیشنهادهای دارایی رو تعیین میکنه.و در نهایت،سایر کاربران میتونن پس از انجام سفارش فروش، با قرار دادن سفارش خرید پیشنهادات خودشون رو ارائه بدن.
•    آیا صرافی های غیرمتمرکز ایمن هستند؟
درست مانند صرافی های متمرکز، صرافی های غیرمتمرکز نیز در معرض خطرات نقدینگی هستن. نقدینگی برای همه دارایی‌ها و ابزارهای مالی قابل معامله در یک بورس خاص هست. اما برای مبادلات غیرمتمرکز، نقدینگی هنوز یک نگرانی بزرگ و در هاله ای از ابهام قرار داره.
•    تفاوت بین CEX و DEX چیست؟
به‌طور خلاصه صرافی‌های غیرمتمرکز کارمزد تراکنش‌های کمتری رو ارائه میکنن. از سوی دیگه، صرافی های متمرکز معاملات سریعتر، سهولت استفاده، نقدینگی بالا و موارد دیگر رو برای کاربران به ارمغان میارن.

مقاله پیشنهادی:معرفی بهترین صرافی ارز دیجیتال ایرانی و خارجی

جمع بندی

صرافی ها ارزدیجیتال یکی از مناسب ترین پلتفرم ها جهت خرید و فروش ارزهای دیجیتال هستن و افراد به راحتی میتونن با دسترسی به اینترنت و ثبت نام در این صرافی ها،مبادله و عمل خرید یا فروش رو انجام بدن. 

اما نکته ای که باید توجه کرد اینه که صرافی های متمرکز و غیرمتمرکز چه مزایا و معایبی دارن و آیا پلتفرمی که ما میخوایم در اون فعالیت کنیم مناسب ما هست یا خیر؟

ما در این مقاله به این موضع پرداختیم و همچنین صرافی های متمرکز و غیرمتمرکز چیست و چه تفاوتی دارند؟ رو بیان کردیم تا شما با تصمیمات درست، بتونین در این حوزه کسب درامد داشته باشین.