هارد فورک چیست؟

• 16:09 1403-09-03
• زمان مطالعه: 11 دقیقه

می خواهیم در مقاله هارد فورک چیست؟ به بررسی اطلاعاتی درباره فورک، هارد فورک، هدف هارد فورک و تاثیر هارد فورک بر ارزهای دیجیتال بپردازیم. در ابتدا توضیح مختصری درباره ارزهای دیجیتال ارائه میکنیم و سپس موضوع اصلی رو مورد بررسی قرار می دیم، تا بتونین به راحتی مفهوم Hard Fork رو درک کنین. ارزهای دیجتال ارزهایی هستن که به صورت الکترونیکی و دیجیتالی ذخیره و منتقل میشن. با توجه به کلمه دیجیتال کارنسی، واضحه که ارز دیجیتال به هر ارزش ایجاد شده درزمینه دیجیتال اشاره میکنه که در مقابل واسطه های فیزیکی مثل اسکناس ها، اوراق بانکی و... بیان میشه.
 ارز دیجیتال ویژگی‌هایی مشابه با ارزهای فیزیکی داره، اما به‌طور معمول تراکنش‌های انتقال سرمایه ارزهای دیجیتالی به‌ طور سریع و بدون مرز و واسطه بین افراد انجام میشه. ارزهای مجازی و رمزارزها هر دو از نمونه‌های ارزهای دیجیتال هستن، اما هر ارز دیجیتالی، ارز مجازی یا رمزارز نیست. هر دو نوع پول ها یعنی پول های دیجیتال و فیزیکی برای خرید کالا و خدمات مورد استفاده قرار می‌گیرن اما گاها در شرایط خاص با محدودیت مواجه میشن. ارزهای دیجیتال مثل بیتکوین و اتریوم به عنوان «پول‌های غیرمتمرکز دیجیتال» شناخته می‌شن؛ به این معنی که مرکزی برای نظارت و کنترل این پولها وجود نداره. بهتره بدونین که در حوزه کریپتوکارنسی اصطلاحات زیادی وجود داره که هر کدوم کاربرد خاصی رو دارن. یکی از این اصطلاحات، هارد فورک هست که در ادامه این بخس از سری مقالات آموزش ارز دیجیتال ارزسنج به بررسی هارد فورک و تاثیر هارد فورک بر ارزهای دیجیتال میپردازیم، پس در ادامه همراه ما باشین تا اطلاعاتی در این مورد به دست بیارین.

فورک (Fork) چیست؟

اگه در زمینه ارزهای دیجیتال فعالیت میکنین ممکنه با کلمات فورک (Fork) و هارد فورک (Hard Fork) برخورد کرده باشین. در مقاله هارد فورک چیست؟ قصد داریم به طور کامل فورک و هارد فورک رو شرح بدیم و در نهایت تاثیر هارد فورک بر ارزهای دیجیتال رو مورد بررسی قرار بدیم. ارز های رمز نگاری شده مثل بیت کوین (BTC) و اتریوم (ETH) توسط یک نرم افزار منبع باز غیر متمرکز بنام بلاک چین تغذیه میشن. فورک تغییری در پروتکل اصلی بلاک چین هست. فورک بلاک چین یک ارتقا مهم برای شبکه هست و میتونه یک تغییر اساسی یا جزئی رو نشون بده و قادره توسط توسعه دهنده ها یا اعضای جامعه آغاز بشه. این کار به اپراتورهای گره و ماشین های متصل به بلاک چین که اعتبارسنج تراکنش ها روی اون هستن، نیاز داره که تراکنش های جدید با تاریخچه اون در تضاد نباشن. برای مطالعه بیشتر درمورد بلاک چین به مقاله بلاک چین چیست سایت ارزسنج مراجعه کنید.
در واقع فورک (Fork) یا انشعاب در بلاک چین تعریف های متفاوتی داره؛ فورک به معنی تغییر در پروتکل ها یا ایجاد یک انشعاب در شبکه بلاک چین هست. پروتکل های یک بلاکچین قوانینی هستن که به طور عمومی پذیرفته شدن و نحوه انجام تراکنش ها و اعتبار سنجی معاملات در این شبکه رو تعیین میکنن. بلاک چین نرم افزاری منبع باز و غیر متمرکزه که هرکس میتونه در توسعه اون مشارکت داشته باشه. همونطور که میدونین اطلاعاتی که روی این شبکه ثبت میشه، غیر قابل تغییر هستن. همچنین هر بلاک چین قوانین و مقرراتی رو داره که توسط سازنده اون تعیین شدن و اون شبکه تا ابد بر اساس همون قوانین کار میکنه.
گاهی اوقات ممکنه که تو قوانین یک شبکه مشکلاتی وجود داشته باشه و یا عده ای از جامعه اون رمز ارز باهاش مخالف باشن، تو چنین شرایطی امکان امکان ایجاد یک شاخه جدید از اون بلاک چین و تغییر قوانین اون وجود داره. برای اینکار کافیه که کد های برنامه نویسی مربوط به اون بلاک چین در یک پروژه جدید کپی و تغییرات لازم تو اون اعمال بشه. همچنین اگه مشکلاتی از نظر امنیتی در شبکه فعلی وجود داشته باشه، امکان برطرف کردن اون ها با استفاده از یک بروزرسانی در سیستم وجود داره. در این نوع فورک یک شاخه جدید برای بلاک چین ایجاد میشه که فقط افرادی که آپدیت ها رو پذرفته باشن، به اون دسترسی پیدا میکنن. 

علت ایجاد فورک چیست؟

عوامل زیادی باعث ایجاد فورک در زنجیره بلوک ها میشن. برای مثال زمانی که تغییراتی در پروتکل ارز دیجیتال به وجود میاد، لازمه که کاربران و یا حتی کارشناسان مختلف پذیرش خودشون رو نسبت به ورژن جدید و آپدیت های انجام شده اعلام کنن. مثل افرادی که به صورت منظم برنامه های نصب شده بر روی کامپیوترشون رو آپدیت میکنن. گاهی این تغییرات با مخالفت افراد مختلف رو به رو میشن و به این دلیل ممکنه ایجاد یک فورک از سود اون ها کم کنه. به هر حال برای عملی شدن این تغییرات و آپدیت افراد زیادی باید اون رو تایید کنن، همونطور که آپدیت های جدید در شبکه های گوشی نیازمند موافقت بسیاری از شرکت های سازنده هست.
فورک در یک بلاک چین میتونه در هر سیستم عامل رمزنگاری شده ای ایجاد بشه و تنها در بین کوین وجود نداشته باشه؛ به این دلیل که بلاک چین ها و ارزهای رمز پایه بدون توجه به اینکه در کدوم بستر رمزنگاری قرار دارن، اساسا با روش مشابه فعالیت می کنند.

هارد فورک (Hard Fork) چیست؟

در پاسخ به سوال هارد فورک چیست؟ میتونیم این جواب رو بدیم که Hard Fork (هارد فورک) نوعی تغییر اساسی در پروتکل شبکه هست که بلوک ها و تراکنش های نامعتبر قبلی رو معتبر میکنه یا بر عکس. همچنین بهتره بدونین که یه هارد فورک به همه گره ها یا کاربران نیاز داره تا به آخرین ورژن نرم افزار پروتکل ارتقا پیدا کنه. به عبارتی هارد فورک ها وقتی که گره های جدیده نسخه بلاک چین، ورژن های قدیمی بلاک چین رو قبول ندارن، یه واگرایی دائمی با نسخه قبلی بلاک چین ایجاد میکنه. 
افزودن یک قانون جدید به کد اساسا یک انشعاب جدید رو بوجود میاره. در این صورت، بعد از مدت کوتاهی، کسانی که در زنجیره قدیمی هستن، متوجه میشن که نسخه قدیمی دارای مشکلاتی هست که باید برطرف بشن. بنابراین به سرعت اون رو به آخرین ورژن ارتقا میدن. همچنین بهتره بدونین که Hard Fork عملکردهای متفاوتی داره که در ادامه هر کدوم از این عملکردها رو مورد بررسی قرار میدیم تا بتونین با عملکرد هارد فورک ها آشنایی داشته باشین.
بطور کلی Hard Fork قابلیت عملکرد های زیر رو داره:
•    هارد فورک به تغییرات اساسی در پروتکل یک شبکه بلاک چین اشاره داره، به طور موثر منجر به دو شاخه میشه، یکی که از پروتکل قبلی و دیگری از نسخه جدید پیروی میکنه. 
•    در هارد فورک، به دارندگان توکن های موجود در بلاک چین اصلی، توکن هایی در فورک جدید هم اعطا میشه، اما استخراج کنندگان باید انتخاب کنن که به تایید کدوم بلاک چین ادامه بده.
•    یک هارد فورک میتونه در هر بلاک چین اتفاق بیوفته، نه تنها در بیت کوین. (به عنوان مثال هارد فورک ها، بیتکوین کش و بیت کوین SV رو ایجاد کردن.)

سافت فورک (Soft Fork)

در فناوری بلاک چین، سافت فورک تغییر در پروتکل نرم افزاری هست که در اون تنها بلوک های تراکتش معتبر قبلی نامعتبر میشن. در حقیقت هدف سافت فورک فقط تغییرات در نرم افزار ارز دیجیتال برای بهبود کارایی اون هستش و نیازی نیست تا اون ارز دیجیتال به دو شاخه تبدیل بشه. این نوع فورک فقط به اکثریت ماینرها نیاز داره که برای اجرای قوانین جدید ارتقا پیدا کنن، بر خلاف هارد فورک که نیاز به ارتقا و توافق در مورد ورژن جدید داره.
انواع تراکنش های جدید اغلب میتونن به عنوان سافت فورک اضافه بشن و فقط لازمه شرکت کننده ها (مثل فرستنده و گیرنده) و استخراج کننده ها نوع تراکنش جدید رو درک کنن. این کار با نشون دادن تراکنش جدید برای مشتریان قدیمی تر به عنوان یه تراکنش پرداخت با نوع متفاوتی انجام میشه.

تفاوت هارد فورک و سافت فورک

 
بهتره بدونین که Hard Fork با سافت فورک تفاوت های زیادی داره که در این قسمت از مقاله هارد فورک چیست؟ به بررسی این تفاوت ها میپردازیم. هارد فورک و سافت فورک اهداف مختلفی رو دارن و تو شرایط متفاوتی هم ازشون استفاده میشه. بعضی از Hard Fork ها میتونن اعضای یه جامعه رو از هم جدا کنن. اما در مواردی که اکثریت غالب با تغییرات موافق باشن، آزادی بسیار زیادی برای اصلاح نرم افزار بلاک چین فراهم میشه. با توجه به اینکه امنیت هارد فوک ها بیشتره، معمولا کاربر های شبکه هم طرفدار این روش هستن. 
در کل سافت فورک ها گزینه های ملایم تری هستن که تغییرات کمتری رو در شبکه بوجود میارن. البته Soft Fork ها محدودیت های بیشتری رو هم دارن. در این نوع فورک، تغییرات جدیدی که در شبکه بوجود میاد، نمیتونن مغایرتی با قوانین قدیمی داشته بشن. نکته مهم دیگه ای که در مورد سافت فورک وجود داره، عدم بهینگی نرم افزار قبلی هستش. در صورتی که یک سافت فورک در شبکه انجام بشه، نرم افزار های قبلی دیگه کارایی لازم رو ندارن و به همین خاطر کاربر ها مجبور هستن که از نرم افزار جدید استفاده کنن. از طرفی در سافت فورک اندازه بلاک ها قابل تغییر هستن. این کار باعث میشه که حجم داده ها کاهش پیدا کنه و به این ترتیب سرعت شبکه افزایش پیدا کنه.

هدف هارد فورک چیست؟

یک هارد فورک میتونه به منظور رفع خطرات امنیتی مهم موجود در نسخه های قدیمی تر نرم افزار، اضافه کردن قابلیت های جدید انجام بشه. بهتره بدونین که بعضی وقت ها رخ دادن فورک باعث ایجاد نگرانی و وحشت بزرگ در میان کاربران یک ارز میشه. به عبارتی وقتی دو بلاک چین متفاوت وجود داشته باشه، در آخر یکی از اون ها میتونه درست باشه و عملکرد صحیح رو داشته باشه. بنابراین ممکنه تراکنش هایی که در بلاک چین یا شبکه انتقال اشتباه انجام میشه، باعث از دست رفتن کوین یا توکن ها بشه. در واقع هنگام رخداد فورک به مردم هشدار داده میشه که تا زمانی که فورک برطرف نشده، هیچ تراکنشی در بلاک چین مورد نظر انجام ندن، چون ممکنه دارایی هاشون از دست بره.

تاثیر هارد فورک بر ارزهای دیجیتال

در این قسمت از مقاله میخواهیم به بررسی تاثیر هارد فورک بر ارزهای دیجیتال بپردازیم. هارد فورک گاهی باعث به وجود اومدن و تولد یه رمز ارز جدید میشه. به عنوان مثال اتریوم کلاسیک، هارد فورکی از اتریوم و بین کوین کش، هارد فورکی از بیت کوین هست.  این یعنی نرم افزار قدیمی و جدید با هم دیگه هماهنگ نیستن و خروجی های قدیمی ناسازگار هستن و این باعث میشه که دو ارز متفاوت به وجود بیاد و کسانی که دوست داشته باشن میتونن در هارد فورک قبلی به فعالیت ادامه بدن یا به هارد فورک جدید نقل مکان کنن معمولا ارزش ارز در زمان فورک سقوط میکنه؛ اما اگه فورک قادر باشه تا با بهبود کد ها ثبات و ساختار سکه رو ارتقا بده، فرصتی فوق العاده برای خرید اون ارز خواهد داد. هارد فورک های بزرگ قادر هستن تا سرنوشت ارز دیجیتال رو تغییر بدن. این هارد فورک ها میتونن باعث نابودی ارز بشن و یا قدرت اون رمز ارز رو تا سالیان طولانی تثبیت کنن.

نتایج احتمالی هارد فورک

پس از هر هارد فورک، ما دو شبکه بلاک چین متفاوت رو مشاهده میکنیم که رخدادهای متنوعی برای اون ها رخ میده. در واقع هارد فورک رو میشه به عنوان نقطه عطفی در هر زنجیره بلوکی در نظر گرفت که عواقب مهمی رو به دنبال داره. در نتیجه هر هارد فورک یا سافت فورک، یکی از رخدادهای زیر اتفاق میوفته:
•    یکی از نتایج احتمالی هارد فورک این هست که بعد از رخ دادن هارد فورک در یه بلاک چین باعث میشه که یکی از بلاک چین ها در اولویت قرار بگیره و بلاک چین دیگه چندان مورد استقبال واقع نشه و شاید ارز دیجیتال ایجاد شده هم قیمتش افت پیدا کنه.
•    یکی دیگه از نتایج احتمالی هارد فورک این هست که ممکنه هر دو بلاک چین نیز مورد استقبال قرار بگیرن، در نتیجه هر دو بلاک چین میتونن به طور مستقل و با پایگاه کاربرانی تقریبا برابر به فعالیت ادامه بدن.
•    هر دو بلاک چین مورد استقبال قرار میگیرن، اما یکی از اونها محبوب تر میشه. برای نمونه از این هارد فورک ها میتوان بیت کوین کش (Bitcoin Cash) رو نام برد که در کنار بیت کوین (Bitcoin) به فعالیت تاثیر گذار ادامه میده، اما به اندازه اون مشهور نیست. اتریوم (Etherium) هم مثالی از این نوع هارد فورک هست که از دل اتریوم کلاسیک (Classic Etherium) بیرون اومده.
هر سه اتفاق بالا به دنبال رخ دادن هارد فورک ها احتمال دارن انجام بشن، اما اتفاق سوم مخصوصا در هاردفورکی که ارز دیجیتال جدید ایجاد میکنه، بیشتر از بقیه احتمال داره انجام بشه.

مثال هایی از هارد فورک

در این بخش از مقاله هارد فورک چیست؟ مثال هایی از فورک های ایجاد شده در بازار ارزهای دیجیتال رو بهتون می گیم تا کامل با این موضوع آشنایی پیدا کنین.

1.    هارد فورک بیت کوین و بیت کوین کش

این هارد فورک تو سال 2017 برای بلاکچین بیت کوین اتفاق افتاد. در این زمان حجم هر بلاک بیت کوین یک مگابایت بود، ولی لازم بود که تعداد تراکنش های بیشتری رو پشتیبانی کنه. برای همین هم در بلاکچین این ارز هارد فورکی اتفاق افتاد و تعدادی از افراد یا ماینرها گفتن که بیت کوین باید الگوریتمش بهینه بشه. یک تعداد هم گفتن که فقط حجم بلاک های بیت کوین رو بیشتر کنیم و اونو 8 مگابایت کنیم. بنابراین کسایی که گفتن حجم بلاکای بیت کوین رو 8 مگابایت کنیم، شدن یک رده جدیدی از این فورک یا چنگال. ولی چون تعداد کمتری رفتن از این فورک پشتیبانی کردن، به این زنجیره جدید یه اسم جدید داده شد و بهش گفتن بیت کوین کش. ولی افرادی که توی الگوریتم عادی موندن و بهینه اش کردن و تعداد کاربرهای بیشتری هم بودن؛ شدن بیت کوین. چون ماینرهاش بیشتر بود، افراد بیشتری پشتیبانی کردن. والت های بیشتری روی بیت کوین شون نگه داشتن و صرافی ها هم اینو دیدن، صرافی ها به اون بلاکچینی که بیت کوین اصلی روش بود و الگوریتمش بهینه شده بود، گفتن بیت کوین و نام بیت کوین رو بهش دادن. و فورک جدید رو گفتن بیت کوین کش. برای مطالعه بیشتر درمورد استخراج و ماینینگ بیت کوین به مقاله استخراج بیت کوین چیست و چگونه انجام می گیرد مراجعه کنید.

2.    هارد فورک اتریوم کلاسیک و اتریوم

در مورد این هارد فورک هم باید بگم که اتفاقی در یک سالی افتاد که اتریوم یکی از اسمارت کانترکت هاش یک مشکلی داشت و اون مشکل باعث شدش که مقدار زیادی ارز اتر از اون اسمارت کانترکت جدا بشه و بره تو والت یه شخص حقیقی که یک هکر بود. یعنی مقدار زیادی ارز اتریوم توسط یه نفر دزدیده شد. در این شرایط سازندگان اتریوم تصمیم به اپدیت شبکه اتریوم گرفتن. یکسری افراد گفتن که اتریوم رو نباید عوض کرد و همون شبکه و بلاکچین قبلی اتریوم رو با همون شرایط قبلیش میخوایم. اونا موندن روی اتریوم کلاسیک و گفتن ما این ارز رو به همون حالت کلاسیک میخوایم. و کارمون رو ادامه خواهیم داد و هکی که اتفاق افتاده برای خودمون مهم نیست.
بقیه از جمله سازنده اصلی اتریوم ویتالیک بوترین گفتن که باید مشکل پیش اومده در شبکه رو برطرف کنیم. طبق رای گیری انجام شده هشتاد درصد افرادی که رای دادن، موافق ارتقای شبکه اتریوم بودن و گفتن برگردیم به قبل این هک و کد رو تصحیح کنیم و اسمارت کانترکت رو حذف یا درست کنیم و به مسیرمون ادامه بدیم. 20 درصد باقی مونده گفتن ما میخوایم روی همین شبکه اتریوم با همین مشکل باشیم و میخوایم با همون الگوریتم قبلی بریم جلو. این دسته افراد شدن اتریوم کلاسیک و جزو اقلیت بودن و صرافی ها هم گفتن چون اقلیت هستن و ماینرها کمتر رو اون الگوریتم هستن، پس اونو می کنیم اتریوم کلاسیک و تغییرات جدیدی که بر روی بلاکچین جدید اتریوم بوجود اومده اون رو به یک شاخه یا فورک جدید تبدیل کرد و همون اتریومی هستش که امروزه داریم می بینیم.

جمع بندی و نتیجه

ما سعی کردیم در مقاله هارد فورک چیست؟ اطلاعاتی در مورد هارد فورک برای شما ارائه کنیم. همچنین در این مقاله برخی از تاثیر هارد فورک بر ارزهای دیجیتال مورد بررسی قرار دادیم. همونطور که گفتیم، هارد فورک hard fork به فناوری بلاک چین مربوط میشه که نوعی تغییر اساسی در پروتکل شبکه هست که بلوک ها و تراکنش های نامعتبر قبلی رو معتبر میکنه یا بر عکس. البته این نکته رو نباید فراموش کرد که هارد فورک یا سافت فورک به تنهایی نمیتونن برای تغییر یک شبکه کافی باشن؛ بلکه مهمترین نکته برای تاثیر گذاری این تغییرات، پذیرش جامعه اون رمز ارز هست. و در آخر به شما کاربر عزیز پیشنهاد می کنیم  برای داشتن اطلاعات بیشتر و آموزش در مورد ارز های دیجیتال به سایت ارزسنج مراجعه کرده و مقالات آموزشی ارزدیجیتال رو مطالعه بفرمایید.