نرخ بهره چیست؟ (تاثیر نرخ بهره بر بازار ارز های دیجیتال)

نرخ بهره چیست؟ در این مقاله در مورد یکی از مفاهیم پرکاربرد و تعیین کننده اقتصادی تحت عنوان نرخ بهره صحبت خواهیم کرد که تغییرات اون ارتباط معنا داری هم با وضعیت بازار ارز های دیجیتال داره. چنان چه با پروسه وام گیری از بانک ها آشنا باشید، مطمئنا می دونید که بانک ها، بابت وامی که به ما میدن، اقساطی رو در موعد های معینی، دریافت می‌کنن و بر روی این اقساط هم درصد مشخصی سود اعمال میشه. این مبالغ در واقع همون نرخ بهره هست که باید به بانک وام دهنده پرداخت بشه.
مطمئنا به دفعات متعدد لفظ نرخ بهره رو در اخبار و مطالب اقتصادی خوندین و شنیدین و شاید براتون سوال پیش اومده باشه که نرخ بهره دقیقا به چه چیزی گفته میشه و چه تاثیری روی اقتصاد داره. در توضیحاتی که در این بخش از آموزش ارز دیجیتال در ادامه خواهیم داد، به طور کامل و با بیان ساده بررسی می کنیم که نرخ بهره چیست، چه تاثیری بر اقتصاد یک کشور داره و همچنین تاثیر نرخ بهره بر بازار ارز های دیجیتال به چه شکله. همچنین توصیه داریم که ویدیو آموزشی ضمیمه شده این مقاله رو هم ببینید و با جزییات بیشتری در مورد این مفهوم مهم اقتصادی و تاثیر گذار بر صنعت کریپتوکارنسی آشنا بشید.

نرخ بهره چیست ؟

نرخ بهره چیست؟ میرسیم به اصل موضوع این مقاله. به طور کلی نرخ بهره یا Interest rate تعریفی چنین داره، نرخی که جهت جلوگیری از کاهش ارزش پول پرداختی امروز و دریافتی آینده، پرداخت میشه. از اون جایی که ارزش پول مرتبا تغییر می کنه، به جهت جلوگیری ازکاهش ارزش پول پرداختی و لحاظ کردن تورم، وام گیرنده علاوه بر باز پرداخت مبلغ اصلی، باید مبلغ بیشتری رو تحت عنوان بهره به بانک وام دهنده پرداخت کنه.
به عبارت ساده، وقتی فردی از بانکی مبلغی رو به ‌عنوان وام دریافت می کنه، اون رو به‌ شکل تدریجی و در چند مرحله به شکل اقساط پس میده. منتهی چون ارزش پول مرتبا تغییر و نوسان می کنه، به جهت حفظ ارزش پول، دریافت کننده وام باید مبلغ بیشتری رو که با درصد مشخصی معین میشه و بهش همون نرخ بهره میگیم، باز پرداخت کنه. به نرخ بهره هزینه فرصت سرمایه گذاری هم گفته میشه.
 به‌ علت جبران فرصت‌ های سرمایه‌ گذاری بانک و وام‌ دهنده، معمولا مبلغی هم به ‌عنوان حداقل سود مورد انتظار وام‌دهنده به این نرخ اضافه میشه با این استدلال که وام‌ دهنده می‌ تونست این مبلغ رو در بازاری سرمایه ‌گذاری کنه و سود به دست بیاره اما اون رو به شما وام داده. برای درک بهتر این قضیه، بهتره مثالی بزنیم.
وقتی فردی در یک بانک اقدام به افتتاح حساب می کنه، بانک ماهانه یا در بازه زمانی توافق شده ای، با سود مشخصی به فرد صاحب حساب سودی رو پرداخت می کنه. این سود در اصل هزینه فرصت سرمایه گذاری فرد مذکور در بانک می باشد. چرا که فرد صاحب حساب می تونست پول و دارایی موجود در حسابش رو وارد بازار مسکن، طلا، ارز، بورس و ... بکنه و دست بانک نده.
پس به شکل کلی متوجه شدیم که نرخ بهره چیست و در واقع به مقدار سودی گفته میشه که بانک ها از وام گیرندگان جهت حفظ ارزش پول شون و همچنین هزینه فرصت سرمایه گذاری اخذ می کنن. خب حالا که متوجه شدیم نرخ بهره چیست، بریم سراغ اینکه انواع نرخ بهره به چه شکله و مطالب دیگه پیرامون این موضوع.

انواع نرخ بهره

در مطالب قبل تر به طور کامل توضیح دادیم که نرخ بهره چیست و میرسیم به انواع نرخ بهره. در ادامه انواع نرخ بهره رو با هم بررسی می کنیم.

•    نرخ بهره طبیعی :

همان نرخ بهره بازار سرمایه می باشد. به علاوه معیار و مقیاس اندازه‌ گیری افزایش خالص در بهره ‌وری به دلیل استفاده کردن از کالا های سرمایه ای هم می باشد. برای نمونه اگه با استفاده از ماشین آلاتی، 200 کیلو گرم محصول تولید بشه، نرخ طبیعی بهره 200 کیلو گرم محصول در سال هستش.

•    نرخ بهره بازار :

نرخ بهره بازار که بهش نرخ جاری بهره هم گفته میشه همون بهره سرمایه‌ در کوتاه‌ مدت یا نرخ بازار پول هستش. نرخ جاری بهره رو عرضه و تقاضا در بازار معین می کنه.

•    نرخ بهره تعادل :

زمانی که نر‌خ بهره طبیعی با نر‌خ بهره بازار یا نرخ جاری بهره برابر بشه، نر‌خ بهره تعادلی به دست خواهد اومد.

•    نرخ بهره اسمی و نرخ بهره واقعی :

نرخی هست که در قرارداد میان وام‌ دهنده و دریافت کننده وام تعیین میشه. دریافت کننده وام باید درصد مشخص خودش رو به وام‌ دهنده پرداخت کنه. در نر‌خ بهره واقعی، تورم از نر‌خ اسمی کسر میشه و وام‌ گیرنده در این حالت درصد مشخص ‌شده بدون تورم رو پرداخت می کنه.

•    نرخ بهره موثر :

انتشار دهندگان اوراق قرضه، معمولا بهره مربوط به اوراق رو در بازه های زمانی 3 یا 6 ماهه پرداخت می‌ کنن که این مسئله برای سرمایه ‌گذار این فرصت رو فراهم می کنه که سود اخذ شده رو دوباره سرمایه‌ گذاری کنه و بازده سرمایه گذاری خودش رو بیشتر کنه. از این رو نر‌خ بهره سرمایه‌ گذار در این حالت تفاوت خواهد داشت از نر‌خ بهره اعلام‌ شده. به دلیل محاسبه سود در فواصل زمانی کوتاه ‌تر نرخ مؤثر بیشتر از  نر‌خ نرمال خواهد شد و سپرده‌ گذار سود بیشتری می گیره. از همین رو هر مقدار که فاصله زمانی پرداخت سود کوتاه ‌تر باشه، نر‌خ مؤثر بیشتر از نر‌خ نرمال خواهد بود. در چنین حالتی در محاسبه سود سپرده به ‌عوض نر‌خ نرمال از نر‌خ مؤثر استفاده میشه.

روش محاسبه نرخ بهره

در این بخش میرسیم به نحوه محاسبه نرخ بهره. برای این محاسبه به طور معمول دو راه وجود داره که در ادامه میبینیم.

•    بهره ساده :

بر پایه مقدار مبلغی که در حساب بانکی سپرده ‌گذاری میشه، نرخ سود سالانه محاسبه می‌ گردد. فرمول نرخ بهره ساده هم به قرار زیر می باشد :

تصور کنین که 1000 ریال با نرخ سود سالانه 24 درصد برای 9 ماه، از بانک وام دریافت کردید. در این حالت شما 180 ریال بهره باید پرداخت کنین.

•    بهره مرکب :

بهره مرکب هم از رابطه زیر به دست میاد. از شیوه محاسبه بهره مرکب استفاده می‌کنیم، چرا که سود به ‌صورت ماهیانه از اصل سرمایه به علاوه سود انباشته‌ شده از ماهیان قبل گرفته میشه و مقدار اون بیشتر تر می باشد. همینطور مقدار اون برای بازه های زمانی کوتاه ‌تر، برای هر دو روش تقریبا مشابه خواهد بود. با بیشتر شدن زمان باز پرداخت، تفاوت بین این دو نوع از محاسبات سود یعنی بهره ساده و بهره مرکب هم رشد می کنه. به طور معمول نرخ بهره برای یک سال حساب میشه و هر موقع مدت اون مشخص نشه منظور همان دوره یک ساله می باشد.

اهمیت نرخ بهره در چیست؟

نرخ بهره بر زندگی اقتصادی همه آحاد ملت اثر میگذاره، مگر این که فردی به طور اختصاصی با رمز ارز ها و یا سکه های طلا معامله کنه که تقریبا در دنیای امروز موضوعیت نداره و در نتیجه هر سیاست پولی و مالی در سطح کلان بر زندگی اقتصادی همه تاثیر گذار خواهد بود.
برای مثال چنان چه نرخ سود بانکی بالا باشه، برای سپرده گذاری پول خودتون سود بیشتری دریافت خواهید کرد. از طرفی وام گرفتن برای شما هزینه بیشتر خواهد داشت چرا که بدهی بیشتری باید به بانک پرداخت بشه. عکس این قضیه یعنی موقعی که نرخ بهره پایین تر میاد، سپرده گذاری چندان جذاب نیست ولی وام گرفتن با سود کمتر بیشتر مورد توجهه. از این رو به وضوح می بینید که بالا و پایین شدن نرخ بهره، چطور می تونه حجم نقدینگی رو به سمت بانک ها سوق بده و بالعکس.
خوبه بدونید که حتی اگه روشی برای پرداخت همه هزینه ها در قالب ارز دیجیتال مثل دوج کوین یا مثلا کاردانو پیدا کنید، همچنان اثرات نرخ بهره رو به دلیل اهمیت اون در اقتصاد و تاثیراتش بر بازار ارز های دیجیتال احساس خواهید کرد. چرا که بالا و پایین رفتن نرخ بهره علاوه بر هدایت جریان نقدینگی و تاثیراتی که می تونه در تورم و حجم نقدینگی جاری داشته باشه، روی بازار و قیمت ارز های دیجیتال هم تاثیراتی میذاره که از منظر فعالان این بازار و کسانی که در این حوزه سرمایه گذاری کردن و یا ترید می کنن، قابل چشم پوشی نیست.
در ادامه بیشتر به نقش نرخ بهره در جهت دهی به بازار ارز های دیجیتال می پردازیم و تاثیر این فاکتور اساسی اقتصادی رو بر بازار کریپتوکارنسی بررسی خواهیم کرد.

نرخ بهره منفی چیست؟

اقتصاد دانان و صاحب نظران حوزه اقتصادی گاهی اوقات از نرخ بهره بهره منفی صحبت می کنن. نرخ بهره منفی، همونطور که حدس زدید شما را ملزم به پرداخت پول برای وام دادن یا حتی سپرده گذاری اون در بانک ها می کنه و این سیاست، در اصل وام دادن رو برای بانک‌ پر هزینه تر می کنه و حتی باعث افزایش هزینه سپرده گذاری و پس انداز هم میشه.
در ابتدا و در نگاه اول شاید چنین سیاستی غیر معقول و عجیب به نظر برسه. چرا اصلا وام دهنده و یا سپرده گذار باید متحمل هزینه بشه ؟ در اقتصاد، نرخ بهره پایین جز آخرین راه حل ها برای اقتصاد های دچار آشوب و درگیری می باشد. در واقع ایده نرخ بهره منفی ناشی از ترس از اینه که افراد ممکنه ترجیح بدن در طول دوره فراز و نشیب های اقتصادی پول‌ هاشون رو پیش خودشون نگه دارن و ورود به فعالیت های اقتصادی تا بهتر شدن و ثبات گرفتن اوضاع صبر کنن.
از این رو با منفی شدن نرخ بهره، تمایل برای مسکوت کردن پول کمتر میشه و پول بیشتری در اقتصاد به گردش درمیاد و در مواقعی ممکنه باعث رونق بشه.

فدرال رزرو چیست؟

فدرال رزرو که به احتمال زیاد اسمش رو بار ها شنیدین در اصل همان بانک مرکزی امریکا هستش که از سال 1913 تاسیس شده. در امریکا کلیه سیاست ها و فعالیت های بانکی تحت مدیریت فدرال رزرو هماهنگ میشه و رییس اون هم به پیشنهاد رییس جمهور امریکا برای یک دوره 4 ساله انتخاب میشه. این سازمان جز تاثیر گذار ترین ارکان در اقتصاد جهانی هستش و تصمیمات اون بر اقتصاد جهانی تاثیر داره.
یکی از مهم ترین و اصلی ترین وظایف فدرال رزرو، تعیین نرخ بهره می باشد. از اونجایی که دلار ارز مرجع در اقتصاد جهانی هستش، تصمیمات پیرامون دلار بر اقتصاد جهانی تاثیر گذاره و تحرکات فدرال رزرو برای اقتصاد دانان دنیا حائز اهمیته و در تحلیل های اقتصادی، پیش بینی تصمیمات فدرال رزرو، همواره از فاکتور های تحلیلی و مورد توجه می باشد.
زمانی که فدرال رزرو نرخ بهره رو افزایش بده، ارزش جهانی دلار هم بالا تر میره و شاخص دلار با رشد مواجه میشه و سبب میشه تا دلار نسبت به جفت ارز هایی که مقابل دلار معامله میشن، با ارزش تر بشه. این امر باعث افت بازار های مالی مثل بازار بورس و سهام و همچنین بازار رمز ارز ها میشه. خب حالا سیاست های فدرال رزرو و تغییراتی که روی نرخ بهره اعمال می کنه، چه ارتباطی با بازار ارز های دیجیتال داره ؟ در ادامه مقاله جواب این سوال رو توضیح میدیم و به بررسی تاثیر نرخ بهره بر بازار ارز های دیجیتال می پردازیم.

تاثیر نرخ بهره بر بازار ارز های دیجیتال

میرسیم به بررسی تاثیر نرخ بهره بر بازار ارز های دیجیتال، در صحبت های قبل اشاره کردیم که چنان چه فدرال رزرو بخواد نرخ بهره رو افزایش بده، دلار با ارزش تر میشه و شاخص اون در مقابل جفت ارز هایی که مقابل دلار معامله میشن، رشد می کنه و این امر باعث افت بازار های مالی من جمله بازار سهام و کریپتوکارنسی میشه. خب حالا چطوری ؟
در افزایش نرخ بهره توسط فدرال رزرو، دلار امریکا حمایت میشه و باعث میشه تا افراد سرمایه خودشون رو از بازار های مالی مثل بورس و رمز ارز ها، به طرف بانک ببرن تا سود بیشتری بگیرن. این خروج پول از بازاری مثل بازار ارز های دیجیتال، باعث افت و بروز نوساناتی میشه و در نتیجه ارزش دارایی ها و مارکت کپ بازار ارز های دیجیتال کمتر خواهد شد.
البته تجربه نشون داده که عوامل متعددی باعث بروز نوسان در بازار های مالی مثل بازار کریپتو میشه و صرفا این بازار تحت تاثیر تغییرات نرخ بهره نیست. اخیرا بعد از مدت ها، فدرال رزرو تاثیر گرفته بود که نرخ بهره رو 0.25 درصد افزایش بده و مطمئنا این سیاست روی بازار های مالی بی تاثیر نبود. منتهی همونطور که گفتیم، تنها عامل تعیین کننده جهت بازار کریپتوکارنسی نیست. توصیه می کنیم مقاله ارز دیجیتال چیست؟ رو برای آشنایی بیشتر در مورد این بازار مطالعه نمایید.

سخن پایانی

اقتصاد علم بسیار گسترده ای هستش و تصمیماتی که پیرامون اون گرفته میشه، روی زندگی همه ما ها تاثیر داره. از این رو هر قدر که دانش و آموخته های اقتصادی خودمون رو ارتقا بدیم، تصمیمات درست تر و منطقی تری می تونیم بگیریم و موفق تر عمل کنیم. در این مقاله یکی از مفاهیم پایه ای اقتصاد با نام نرخ بهره مورد بررسی قرار گرفت و سعی کردیم دید جامعی از اون رو به مخاطب ارائه بدیم و متوجه بشیم که نرخ بهره چیست.
نرخ بهره در واقع همان سودی هستش که بانک ها موقع وام دادن می گیرن و یا به سپرده گذاران پرداخت میشه. با تغییرات نرخ بهره، جریان نقدینگی تغییر می کنه و می تونه در مواردی باعث رونق و خروج از رکود بشه و در مواقعی هم تورم ایجاد کنه.
تصمیمات فدرال رزرو به عنوان بانک مرکزی امریکا و اصلی ترین سیاست گذار در مورد دلار، بسیار مهم و تعیین کننده هستش. چرا که دلار ارز مرجع جهانی هستش و متاسفانه اقتصاد جهانی رو در قبضه خودش داره. سیاست های فدرال رزرو بر بازار ارز های دیجیتال هم بی تاثیر نیست و حول تاثیر نرخ بهره بر بازار ارز های دیجیتال هم توضیحاتی ارائه دادیم که با افزایش نرخ بهره توسط فدرال رزرو، باید انتظار افت بازار های مالی مثل بازار کریپتوکارنسی رو داشته باشیم.
در پایان توصیه می کنیم که حتما ویدیو آموزشی این مقاله رو هم برای یادگیری ببینید و در انتهای صفحه نظرات تون رو با ما به اشتراک بذارید.